Grupa posłów złożyła interpelację (nr 17426) w sprawie podjęcia działań w zakresie wykluczenia rozbieżności w zawartości bazy informatycznej Centralnej Ewidencji Pojazdów i Kierowców z bazami powiatowymi oraz możliwymi negatywnymi konsekwencjami dla kierowców podczas policyjnej kontroli drogowej.
- Wielu włodarzy powiatów sygnalizuje, że pomiędzy zawartością baz centralnych a powiatowych mogą istnieć niespójności danych – np. zatrzymane prawo jazdy, ograniczenie w kierowaniu czy uzyskanie nowych uprawnień. Do centralnej bazy mają dostęp policjanci, a rozbieżność pomiędzy bazą powiatową, więc bliższą kierowcy, może mieć niekorzystne konsekwencje dla kierowców w postaci mandatu karnego. Problem może dotyczyć rozbieżności między zawartością bazy centralnej (CEK 1.0) a bazami lokalnymi prowadzonymi przez starostwa. Błędy te mogą wynikać z okresu, jaki mija pomiędzy przesłaniem danych z ewidencji powiatowej do centralnej i rozmijania się tych informacji – uzasadniali autorzy wystąpienia.
Odpowiedzi udzielił Marek Zagórski, sekretarz stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, który jako minister cyfryzacji w grudniu 2020 r. wydał komunikat Ministra Cyfryzacji z września 2020 r. (2020.1533), według którego kierowcy od 5 grudnia 2020 r. zostali zwolnieni z konieczności posiadania dokumentu prawa jazdy podczas kontroli drogowej. Uprawnienia kierowców są weryfikowane dzięki Centralnej Ewidencji Kierowców oraz aplikacji mObywatel, na której pojawiło się tzw. elektroniczne prawo jazdy - tj. mobilny odpowiednik tradycyjnego dokumentu umożliwiający weryfikację liczby punktów karnych w sposób online. Minister poinformował:
Liczba kierowców, których dane są dostępne w Centralnej Ewidencji Kierowców. - Zgodnie ze stanem Centralnej Ewidencji Kierowców na dzień 14 stycznia 2021 r. dane zgromadzone w ewidencji obejmują 21 921 590 kierowców. W niniejszym obliczeniu uwzględniono osoby posiadające dokument prawa jazdy.
Termin przesyłania danych z ewidencji powiatowej do centralnej. - Zgodnie z aktualnym stanem prawnym terminy przekazywania danych do Centralnej Ewidencji Kierowców określa ustawa z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym oraz rozporządzenie z dnia 3 sierpnia 2001 r. w sprawie centralnej ewidencji kierowców. Dane do Centralnej Ewidencji Kierowców przekazywane są przez starostów niezwłocznie po wydaniu dokumentu. W przypadku zdarzeń dotyczących kierowcy – np. decyzji o zatrzymaniu dokumentu, jego utracie, cofnięciu uprawnień - starostowie zobowiązani są przekazać informację niezwłocznie – tj. nie później niż w ciągu 8 godzin. W przypadku orzeczenia zakazu prawomocnym wyrokiem sądu, starosta po otrzymaniu z sądu informacji o wydaniu orzeczenia zobowiązany jest odnotować informację w systemie w ciągu 24 godzin.
Zasady przesyłania przez powiaty danych do CEK. - W celu realizacji ustawowych zadań związanych z wydawaniem dokumentów stwierdzających uprawnienia do kierowania pojazdami, starostowie korzystają z systemu informatycznego Kierowca, zintegrowanego z systemem teleinformatycznym obsługującym Centralną Ewidencję Kierowców i za pomocą tego systemu przekazują dane do centralnej ewidencji. Dane przekazywane są w ramach komunikacji asynchronicznej co oznacza, że nie są wprawdzie nanoszone w czasie rzeczywistym, jednak w czasie nie dłuższym niż kilka minut.
Liczba osób, które ściągnęły aplikację mPrawo jazdy. - Na dzień 14 stycznia 2021 roku aplikację mPrawo jazdy ściągnęło 690 039 osób.
Kto usuwa rozbieżności pomiędzy danymi ewidencji i na jakich zasadach może tego dokonywać? - Zgodnie z założeniami i mechanizmami funkcjonowania Centralnej Ewidencji Kierowców, co do zasady, dane są korygowane lub uzupełniane przez podmioty, które dokonały przekazania tych danych do CEK. W przypadku gdy, z powodów technicznych lub prawnych, korekta lub uzupełnienie danych w powyższym trybie nie jest możliwa, poprawki może dokonać w trybie administracyjnym, na podstawie przekazanej dokumentacji i informacji zgromadzonych w Centralnej Ewidencji Kierowców - administrator danych. W ramach wprowadzenia rozwiązań umożliwiających jazdę bez dokumentu prawa jazdy, przygotowaną w uzgodnieniu z uczestnikami procesu procedurę wyjaśniania rozbieżności w danych, zgłoszenie rozbieżności może być dokonane za pomocą elektronicznego formularza udostępnionego na portalu Gov.pl. Jednocześnie informuję, iż aktualnie każde zgłoszenie wpływające do Kancelarii Prezesa Rady Ministrów bądź Centralnego Ośrodka Informatyki obsługiwane jest zgodnie z procedurą. Wobec powyższego, część wpływających rozbieżności obsługiwana jest poprzez wykonanie korekty przez podmiot zasilający np. starostę, a część w trybie poprawki administracyjnej.
Czy rozważano odroczenia konsekwencji w przypadku rozbieżności danych podczas kontroli drogowej i w jaki sposób kierowcy mogą uniknąć mandatu w takim przypadku? - W ramach przygotowania do wdrożenia rozwiązań umożliwiających poruszanie się po drogach bez dokumentu prawa jazdy przeprowadzono szereg konsultacji z organami kontroli ruchu drogowego, a także wypracowano wytyczne w zakresie postępowania w przypadkach rozbieżności w danych zgromadzonych w Centralnej Ewidencji Kierowców w celu zminimalizowania potencjalnych negatywnych dla kierowcy konsekwencji na drodze. W przypadku gdy mandat ma być wystawiony w związku z rozbieżnością w danych w CEK np. brakiem dokumentu lub błędnym statusem tego dokumentu, kierowca może zawsze odmówić przyjęcia mandatu. W takiej sytuacji organ kontroli zainicjuje postępowanie wyjaśniające i w przypadku potwierdzenia posiadania uprawnień przez kierującego zakończy postępowanie, a mandat nie zostanie wystawiony. Jednocześnie w celu zapobiegania wyżej wskazanym sytuacjom - bezpośrednio przy kontroli, podjęte zostały szerokie działania komunikacyjne mające na celu zachęcenie kierowców do sprawdzenia ich własnych danych za pomocą dostępnej dla każdego usługi na portalu Gov.pl: sprawdź uprawnienia kierowcy, a także sprawdzenie danych w ramach pobranej aplikacji mObywatel - mPrawo jazdy.
Jednocześnie minister wskazał, iż po upływie miesiąca od wprowadzenia możliwości poruszania się bez dokumentu prawa jazdy, zgodnie z informacją przekazaną przez Policję, nie zaobserwowano podczas prowadzonych kontroli istotnych problemów związanych z rozbieżnościami w danych, które miałyby powodować utrudnienia dla kierowców w szerszej skali. (jm)