Rozmowy

PWPW: System szkolenia i egzaminowania w praktyce

21 kwietnia 2023

PWPW: System szkolenia i egzaminowania w praktyce
(od prawej) Mariusz Kujawski, członek Zarządu Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych oraz Tadeusz Wachowski, dyrektor Pionu Produktów i Usług Identyfikacyjnych PWPW S.A. (fot. Jolanta Michasiewicz)

W dniach 18-19 kwietnia br. Polska Wytwórnia Papierów Wartościowych zorganizowała konferencję pt. „System egzaminowania i szkolenia kierowców w praktyce” oraz warsztaty z przedstawicielami word. To bardzo ważne i dobre - dla branży, dla kandydatów na kierowców, dla bezpieczeństwa ruchu drogowego - wydarzenie. Zapowiedziano jego regularną kontynuację.

Spotkania organizowane przez PWPW mają swoją tradycję od 2013 roku, przerwał ją czas covidowy. Uczestnikami wydarzenia byli przede wszystkim przedstawiciele wojewódzkich ośrodków egzaminowania oraz urzędów marszałkowskich. Przybyli także reprezentanci Ministerstwa Infrastruktury, Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, Instytutu Transportu Samochodowego, Polskiego Klastra Edukacyjnego, Fundacji Zapobieganie Wypadkom Drogowym. Uroczystego otwarcia dokonał Mariusz Kujawski, członek zarządu PWPW. - 19 stycznia 2013 roku ruszył nowy system szkolenia, pojawił się byt pod nazwą PKK, w ubiegłym roku pojawiły się PKZ-y. Można powiedzieć, że wspólnie napisaliśmy kawałek historii w zakresie egzaminowania i szkolenia kierowców, ale też Wytwórnia rozpoczęła wydawanie nowego dokumentu, czyli prawa jazdy w formacie ID z kolorowym zdjęciem - przypominał Tadeusz Wachowski, dyrektor Pionu Produktów i Usług Identyfikacyjnych Wytwórni.

W imieniu Mazowieckiego Urzędu Marszałkowskiego wystąpienie wygłosił Tomasz Matuszewski, zastępca dyrektora WORD-Warszawa. Przywołał kilka faktów z historii egzaminowania kandydatów na kierowców z czasów przed i po powołania word-ów. Realizowany cel - standaryzację sytemu egzaminowania. Dzisiaj egzamin na kategorię B prawa jazdy można zdawać w 88. lokalizacjach. - Ta standaryzacja nie została osiągnięta - oceniał mówca. Podejmując kwestię jakości szkolenia mówca podkreślał: - Miarą poprawy jakości szkolenia może fakt, że co roku w Polsce o 1,5% zwiększa się zdawalność egzaminów praktycznych na kat. B, a skutecznie - od ostatnich dwóch lat - zmniejsza się (ostatnio o prawie 7%) zdawalność egzaminów teoretycznych. Czyli też tej poprawy jakości też nie udało się osiągnąć. Omawiając cele word-ów T. Matuszewski podkreślał znaczenie współpracy ośrodków egzaminowania ze starostami tu oceniał: - Z dużym prawdopodobieństwem mogę powiedzieć, że ta współpraca występuje w stali mikro. Wyraził przekonanie o potrzebie podniesienia jej skuteczności. Mówił też o narzędziach wspomagających pracę jakim jest m.in. system informatyczny. Kwestią najbliższej przyszłości ma być uwzględnienie potrzeby zdawania przez kandydatów egzaminu teoretycznego dotyczącego dostrzegania zagrożeń, oceny sytuacji i podejmowania decyzji, szczególnie w zakresie czasu reakcji oraz zmian w zachowaniu za kierownicą spowodowanych wpływem alkoholu, leków i produktów leczniczych, stanem świadomości i zmęczeniem. Do rozważenia mówca poddał kwestię zmiany także egzaminu praktycznego. Przywołał ocenę, iż niewystarczające jest poprawianie bezpieczeństwa ruchu drogowego właśnie systemem szkoleniowo-egzaminacyjnym. Przypomniał, iż w ośrodkach nie ma już egzaminatorów analityków. Po postawionej diagnozie, w zaprezentowanym programie poprawy zawarte zostały takie elementy jak: interwencja, ewaluacja, korekta. I przywołajmy zdanie podsumowania: - „Gra jest warta świeczki”, żeby to zadanie jakie ma word - czyli nie tylko organizacja egzaminu, ale realny wpływ na bezpieczeństwo - rzeczywiście realizować poprzez realny wpływ na jakość procesu szkolenia. (…) Potrzeba Nowej Wizji i istotnych zmian.

Ministerstwo Infrastruktury reprezentowała Anna Kowalczyk, zastępca dyrektora Departamentu Transportu drogowego, mówiła o zmianach legislacyjnych, które dotyczą egzaminowania, szkolenia, uzyskiwania uprawnień do kierowania pojazdami w trzech podstawowych etapach: prac zakończonych, będących w toku i planowanych. Pierwszym z omawianych aktów prawnych było rozporządzenie w sprawie Komisji ds. Weryfikacji i Rekomendacji pytań egzaminacyjnych. Rozporządzenie wydane, skład Komisji zmieniony (rozszerzony o pięciu ekspertów). Resort zakłada, iż komisja zrealizuje w najbliższym roku: zwiększy pulę pytań egzaminacyjnych w zakresie kwalifikacji zawodowej; przetłumaczone zostaną pytania na prawo jazdy kat. C; na język angielski, rosyjski/ukraiński przetłumaczone zostaną pytania z zakresu kwalifikacji zawodowej; bieżąca weryfikacja pytań. Kolejne już wydane rozporządzenie dotyczy kierowców zawodowych, jego celem jest usprawnienie i uproszczenie procesu szkolenia i egzaminowania. Tu m.in. usunięto barierę ograniczenia językowego - przewidziano możliwość obecności tłumacza przysięgłego. Rozporządzeniem oczekującym na podpis jest rozporządzenie w sprawie wydawania dokumentów stwierdzających uprawnienia do kierowania pojazdami. Zmianą jest możliwość uzyskiwania prawa jazdy z wpisem kodu 95 na podstawie ŚKZ wydanych w innych państwach członkowskich; wyłączenie z obowiązku potwierdzania danych i informacji z prawa jazdy wydanego w państwie spoza EU, w którym toczy się konflikt zbrojny - dla kierowców zawodowych zatrudnionych w RP; pewne uproszczenie przy wymianie prawa jazdy spoza UE procedur związanych z potwierdzeniem danych zawartych w prawie jazdy. Podobnie czekają na podpis tożsame rozporządzenia w zakresie wydawania karty kwalifikacji kierowcy. Do 31 grudnia br. zostaną wydane trzy rozporządzenia - nad którego prace już zostały rozpoczęte - a dotyczą ośrodków egzaminowania w tym: szczegółowych warunków gospodarki finansowej. Wśród planowanych procesów legislacyjnych wspomniane zostały te, które są dostosowaniem rozporządzeń do ustawy mObywatel (tymczasowe elektroniczne prawo jazdy) oraz wdrożeniem planowanych dyrektyw UE (gruntowna rewizja przepisów dotyczących uprawnień do kierowania pojazdami, przepisy dotyczące ogólnounijnego zasięgu naruszeń w ruchu drogowym; transgranicznej wymiany informacji). Zmiany, które przewiduje Komisja Europejska służą poprawie bezpieczeństwa ruchu drogowego.

Kancelarię Prezesa Rady Ministrów reprezentowali: Tomasz Kęsicki, zastępca dyrektora w KPRM oraz Ewa Mierzwińska. Wiodąca, zaprezentowana kwestia dotyczyła tymczasowego elektronicznego prawa jazdy (tePJ) oraz modernizacji systemu CEPiK w zakresie: kluczowych założeń, ustawy o aplikacji mObywatel oraz etPJ w aplikacji mObywatel, znaczenie tej zmiany dla word i korzyści dla obywateli. Tymczasowe prawo jazdy dotyczy oczywiście osób, które spełniają warunki do wydania prawa jazdy, nie będzie ono wydawane kierowcom zawodowym oraz niepełnoletnim i innym osobom bez numeru pesel - podkreślono w prezentacji. Wśród zadanych pytań padło następujące: - Co spowodowało, że to prawo jazdy się pojawia? - Zależy nam na tym, ażeby cyfryzować i usprawniać procesy z których korzysta obywatel. Pełna relacja w tym z interesującej dyskusji w odrębnej publikacji. Prezentację zamknął T. Kęsicki informując o aktualnym etapie prac nad aplikacją mObywatel. - Ustawa została uchwalona przez Sejm na początku marca obecnie jest ponownie przekazana do Sejmu po poprawkach Senatu i oczekujemy przyjęcia na posiedzeniu majowym (24-26 maja). Zgodnie z założeniami projektu ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od ogłoszenia. Oczywiście wcześniej podpis Prezydenta, następnie komunikat Ministra Cyfryzacji z 14-dniowym wyprzedzeniem. Co oznacza, że technicznie realizując ten projekt wspólnie z PWPW jesteśmy gotowi na koniec czerwca na uruchomienie produkcyjne tego rozwiązania - zakończył T. Kęsicki.

Prof. Marcin Ślęzak, dyrektor Instytutu Transportu Samochodowego zapoznał obecnych na Sali z niezwykle interesującą prezentacją zatytułowaną: „Problemy szkolenia kandydatów na kierowców w Polsce - propozycje zmian jakości przygotowania kierowców do bezpiecznego uczestnictwa w ruchu drogowym na podstawie analiz błędów egzaminacyjnych oraz wypadków drogowych”. Profesor dokonał analizy błędów popełnianych przez kandydatów na kierowców na egzaminach teoretycznych i praktycznych, następnie analizy wypadków z udziałem kierowców ze stażem do dwóch lat, następnie obie porównał. Wnioskami są wskazówki co do zmian w systemie szkolenia kierowców w Polsce (szeroka relacja w odrębnej publikacji).

Odrębnymi częściami spotkania były wystąpienia integratorów PPK/PKZ oraz warsztaty w przedstawicielami wojewódzkich ośrodków ruchu drogowego.

Było to niezwykle interesująca konferencja, jej kontynuacja już została zapowiedziana. (jm)