W jednej z interpelacji posłowie oceniają, iż masowo montowane na przejściach dla pieszych przyciski właśnie dla pieszych, otóż one raczej utrudniają, a nie ułatwiają sytuację pieszego. Co w tej sprawie resort wyjaśnił resort infrastruktury - piszemy poniżej.
Pytania. Jeszcze raz wracamy do bezpieczeństwa na przejściach dla pieszych. Tym razem posłowie Hanna Gill-Piątek oraz Franciszek Starczewski zgłosili interpelację właśnie w sprawie przycisków na przejściach dla pieszych i ich skutków dla bezpieczeństwa ruchu drogowego. Zapytali o te masowo (jak oceniają) montowane w obszarach miejskich na skrzyżowaniach z sygnalizacją świetlną. Pytają czy zagrożenia bezpieczeństwa i komfortu pieszych wynikające właśnie z montowania opóźniających przejście przycisków są przedmiotem zainteresowania ministra. Pytają o wykonane lub planowane prace badawcze w tym zakresie i o ewentualne rekomendacje co do sposobu programowania takich systemów, by ułatwiały a nie utrudniały przejście pieszym. Dokładnie: - W większości przypadków oznacza to dłuższe, a nie krótsze, oczekiwanie na zapalenie zielonego światła, ponieważ oznacza konieczność odczekania całego cyklu. Nawet jeśli pieszy pojawia się przy przejściu i dotyka przycisku w momencie, kiedy w normalnej sytuacji zapaliłoby się dla niego światło zielone, musi często odczekać dwukrotną zmianę świateł, by przejść przez jezdnię. Sytuacje te prowadzą często do frustracji pieszych ze względu na wydłużony czas oczekiwania. Zimą, kiedy osoby starsze chcą pokonać większe skrzyżowania z zamontowanymi przyciskami, oznacza to długie i wyczerpujące stanie na mrozie. W przypadku przycisków dotykowych pieszy nie jest informowany żadnym sygnałem, czy jego zgłoszenie zostało zarejestrowane. Stwarza to szereg niebezpiecznych sytuacji, głównie próby przejścia na czerwonym świetle. Rozwiązania takie dodatkowo uprzywilejowują silniejszych uczestników ruchu, upłynniając im przejazd, a defaworyzują słabszych, którymi są długo oczekujący na przejście piesi.
Odpowiedź. Udzielając odpowiedzi Rafał Weber, sekretarz stanu w resorcie infrastruktury, informuje: - Przyciski dla pieszych, zgodnie z treścią pkt 3.3.5.1 załącznika nr 3 do rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 3 lipca 2003 r. w sprawie szczegółowych warunków technicznych dla znaków technicznych dla znaków i sygnałów drogowych oraz urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego i warunków ich umieszczania na drogach (Dz. U. 2019 r. poz. 2311 oraz z 2020 r. poz. 862) stanowią urządzenie pomocnicze, stosowane w sygnalizacji świetlnej na drogach. (…) Lokalizację przycisków należy ustalić po analizie kierunków dojścia pieszych do przejścia. Przykładem zastosowania sygnalizacji świetlnej wzbudzanej przyciskiem dla pieszych jest zastosowanie w sytuacji, gdy natężenie ruchu pieszych jest małe lub umiarkowane.
Kolejna sprawa to ich lokalizacja i tu informacja jest następująca: - Natomiast decyzja w sprawie lokalizowania przycisków pozostaje we właściwości organu zarządzającego ruchem, właściwego dla drogi, na której projekt organizacji ruchu obejmuje zastosowanie sygnalizacji świetlnej. Ponadto informuję Panią Marszałek, że przyciski dla pieszych są urządzeniami detekcyjnymi, stosowanymi w sygnalizacji świetlnej na drogach. Zgodnie z treścią pkt 3.1 załącznika nr 3 do rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 3 lipca 2003 r., przyciski te stanowią grupę detektorów ręcznych. Zgodnie z przywołaną regulacją detektor, to element wykrywający poszczególne grupy uczestników ruchu (pojazdy lub pieszych), którego działanie polega na wytworzeniu sygnału przy każdym wykryciu uczestnika ruchu znajdującego się w strefie detekcji. W przypadku przycisków dla pieszych, sygnał wytwarzany jest w sposób wymuszony (nie automatyczny). Należy podkreślić, że na podstawie § 3 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 23 września 2003 r. w sprawie szczegółowych warunków zarządzania ruchem na drogach oraz wykonywania nadzoru nad tym zarządzaniem (Dz. U. z 2017 r. poz. 784), organizację ruchu na drodze zatwierdza organ zarządzający ruchem właściwy dla danej drogi. Z tego względu, decyzja w sprawie zastosowania przycisków dla pieszych w organizacji ruchu pozostaje w kompetencji organu zarządzającego ruchem, właściwego dla danej drogi, na której projekt organizacji ruchu obejmuje zastosowanie sygnalizacji świetlnej. Organy zarządzające ruchem określa art. 10 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2020 r. poz. 110, z późń. zm.), zgodnie z którym: - Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad (GDDKiA) zarządza ruchem na drogach krajowych, - marszałek województwa zarządza ruchem na drogach wojewódzkich, - starosta zarządza ruchem na drogach powiatowych i gminnych. Kompetencje wymienionych organów (GDDKiA, marszałka województwa oraz starosty) nie obejmują zarządzania ruchem na drogach publicznych położonych w miastach na prawach powiatu. Organem zarządzającym ruchem na tych drogach – z wyjątkiem autostrad i dróg ekspresowych – jest prezydent miasta. Ponadto uprzejmie informuję Panią Marszałek, że przepis art. 10 przywołanej ustawy – Prawo o ruchu drogowym wskazuje wojewodę, jako organ sprawujący nadzór nad zarządzaniem ruchem. W kompetencji tego organu – na podstawie przepisów § 3 ust. 2 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 23 września 2003 r. – jest ocena organizacji ruchu w zakresie bezpieczeństwa ruchu drogowego, a także jej zgodności z obowiązującymi przepisami oraz rozstrzyganie w sprawach spornych dotyczących istniejącej lub projektowanej organizacji ruchu.
Kolejny wątek wyjaśnienia to sprawy dotyczące ewentualnych zmian i tu R. Weber informuje, iż do Ministerstwa Infrastruktury nie wpływały dotychczas sygnały dotyczące potrzeby zmiany zasad funkcjonowania przycisków dla pieszych na skrzyżowaniach, wyposażonych w sygnalizację świetlną, w związku ze stanem epidemii, spowodowanej wirusem SARS-CoV-2, ani wnioski dotyczące wyświetlania zbyt krótkich sygnałów dla pieszych zezwalających na ruch w cyklach sygnalizacji świetlnych. Resort nie wyklucza jednak, iż: - W przypadku otrzymania takich informacji odnoszących się od konkretnych lokalizacji, resort niezwłocznie przekaże sprawę wymienionym wyżej organom, zgodnie z ich właściwością.
I konkluzja: - Podsumowując, uprzejmie wskazuję, że wobec przywołanych wyżej aktualnie obowiązujących regulacji i szerokich kompetencji organów zarządzających ruchem na drogach, organy te mają możliwości wprowadzenia organizacji ruchu odpowiedniej do warunków (m.in. natężenia ruchu pieszych i pojazdów) panujących na danym odcinku drogi. Wobec powyższego uprzejmie stwierdzam, że nie wydaje się zasadne sporządzanie ogólnych rekomendacji dla projektantów sygnalizacji świetlnych oraz organów zarządzających ruchem na drogach publicznych w przedmiotowym zakresie. (jm)
