Ocena rządowej „Oceny skutków regulacji”. Mity i fakty”
(dot. rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy - Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw)
W części dotyczącej poprawy bezpieczeństwa przez zaostrzenie kar za wybrane wykroczenia drogowe, ustawodawca szeroko stara się uzasadnić potrzebę takich rozwiązań. Tyle, że uzasadnienie nie jest oparte o rzetelną analizę dostępnych danych dotyczących stanu bezpieczeństwa na polskich i unijnych drogach. Zawiera również błędy merytoryczne i przekłamania.
(…). Część nr 2:
Jak widać, już przy prowadzeniu pojazdu mechanicznego po spożyciu alkoholu, w Polsce kary są znacznie surowsze niż w kraju naszych południowych sąsiadów. Podobnie przedstawia się porównanie z naszym północnym sąsiadem, czyli Szwecją.
Szwedzi szeroko stosują programy leczniczo-reedukacyjne i związane z montowaniem blokad antyalkoholowych. Program blokad jest dobrowolny i dotyczy wszystkich rodzajów uprawnień. Czas trwania programu wynosi jeden lub dwa lata w zależności od stężenia alkoholu we krwi. Jeden rok dotyczy kierujących, u których wykryto stężenie alkoholu we krwi pomiędzy 0,2, a 0,9 prom. Dwa lata dla skazanych recydywistów i osób skazanych za jazdę pod wpływem powyżej 1,0 prom.
W zdecydowanej większości krajów Europy penalizacja, dla „standardowych” kierujących pod wpływem alkoholu zaczyna się od 0,5 prom. i jest uzależniona od stwierdzonego poziomu BAC.
Program montowania blokad alkoholowych jest proponowany wszystkim ujawnionym, kierującym pojazdami samochodowymi, u których zawartość alkoholu we krwi przekraczała 0,8 prom. Blokadę można montować maksymalnie na okres 1 roku (od maja 2020 r., poprzednio 6 miesięcy), jednak sąd może go przedłużyć do 5 lat. W związku z montowaniem blokady alkoholowej, jako alternatywy dla zawieszenia uprawnień, komisja lekarska może wydać opinię o zwrocie prawa jazdy z zastrzeżeniem spełnienia przez kierującego określonych warunków:
* zainstalowania na własny koszt, zatwierdzonej blokady alkoholowej, w pojeździe, którym jeździ,
* przeprowadzenia kontynuacji kontroli medyczno-psychologicznej, tj. konsultacji dotyczącej uzależnienia od alkoholu.
W 2019 r. we Francji przeprowadzono 9 033 797 kontroli na zawartość alkoholu u kierujących, z czego 303 385 było pozytywnych (3,4%). Z tego 8 816 589 kontroli stanowiły kontrole prewencyjne lub związane z naruszeniami przepisów, a 217 208 kontroli związanych było ze zdarzeniami drogowymi. W przypadku tych ostatnich wskaźnik pozytywny wyniósł 9,1%, przy czym zakres kontroli nie dotyczył wszystkich uczestniczących w zdarzeniach.
Szacuje się, że zgony na drogach związane z alkoholem stanowią ok. 32% ogólnej liczby zgonów związanych z wypadkami. Na podstawie szacunków, w 2019 r. w wypadkach z udziałem kierującego pojazdem, który był pod wpływem alkoholu, zginęło 1052 osoby (rok wcześniej 985).
Warto dodać, że od 1 lipca tego roku, wszystkie supermarkety i sklepy prowadzące sprzedaż alkoholu (łącznie z internetowymi) muszą również oferować sprzedaż i wyraźnie eksponować testy chemiczne i elektroniczne urządzenia do pomiaru zawartości alkoholu. Nieprzestrzeganie przepisu grozi karą grzywny od 675 do 1875 euro.
Hiszpania zaadoptowała system stawek dziennych w wysokości od 2 euro za dzień do maksimum 400 euro za dzień. O wysokości decyduje sąd opierając się na rodzaju naruszenia i stwarzanego zagrożenia dla bezpieczeństwa.
Według danych włoskiej policji drogowej, od 1 stycznia, do 15 grudnia 2019 r. wykonano 1 264 314 testów na zawartość alkoholu. Ujawniono 23 800 kierujących pod wpływem alkoholu. Stanowiło to 1,9% ogółu kontrolowanych. Szczególną uwagę zwracano na testowanie w okresie weekendów - „Saturday night effect”. Na 195 533 kontrole weekendowe 5,7% przyniosło pozytywny wynik.
Porównując sankcje karne obowiązujące w Polsce z sankcjami w Czechach, Szwecji, Francji, Hiszpanii i Włoszech, szczególnie odnoszące się do kierujących po użyciu alkoholu, rozwiązania obowiązujące w naszym kraju są wyjątkowo restrykcyjne.
W 2019 r. liczba ofiar śmiertelnych wypadków spowodowanych przez kierujących pojazdami samochodowymi i motocyklami, którzy byli „pod działaniem” alkoholu, w stosunku do 2010 r. spadła o 16%. Nie jest znana liczba ofiar śmiertelnych wypadków, w których kierujący byli po spożyciu alkoholu. W 2019 r., na ogólną liczbę 326 ofiar śmiertelnych w wypadkach z udziałem osób pod działaniem alkoholu, tej grupie uczestników ruchu drogowego przypisano sprawstwo w 165 przypadkach (50,6%)
Niewiele wspólnego z prawdą, jest twierdzenie, że w przeciwieństwie do Polski, w innych krajach Unii kierujący przestrzegają ograniczeń prędkości.
Według badań, jazda z prędkością przekraczającą obowiązujące limity jest powszechnym zachowaniem kierujących pojazdami samochodowymi i motocyklami. Jak deklaruje Komisja Europejska (2015 r.), 40 do 50% kierujących w krajach Europy jeździ szybciej niż dozwolona prędkość, a od 10 do 20% przekracza te prędkość o więcej niż 10 km/h.
Fakt przekraczania dozwolonej prędkości znajduje potwierdzenie w badaniach REDUCING SPEEDING IN EUROPE 2019 PIN Flash Report 36. Zgodnie z wynikami tych badań, wśród krajów, które monitorują poziomy przestrzegania prędkości na drogach miejskich (obszar, teren zabudowany) w całym kraju, od 35 do 75% obserwowanych prędkości pojazdów była wyższa niż prędkość dozwolona. W Polsce, aż 75% obserwowanych pojazdów przekraczało prędkość administracyjnie dozwoloną na obszarze zabudowanym, w Irlandii było to 68% (krajowe drogi miejskie), 56% w Słowenii, 52% w Wielkiej Brytanii, 50% w Danii, 49% w Serbii, 46% w Austrii, Francji i Norwegii, 43% w Czechach, 36% w Belgii, 35% w Szwecji i 10% w Irlandii (tyle, że na drogach osiedlowych.
Na drogach poza terenem (obszarem) zabudowanym z ograniczeniem prędkości do 90 km/h najwięcej przekroczeń prędkości miało miejsce w Belgii (na drogach z czterema pasami ruchu), prędkość przekraczało 57% kierujących, 48% w Szwecji, 44% w Hiszpanii, 43% w Portugalii, 40% w Polsce, 35% w Czechach, 32% we Francji, 29% w Belgii (drogi o jednym pasie w jednym kierunku), 27% w Estonii i 14% w Słowenii.
Źródło: https://etsc.eu/wp-content/uploads/PIN-flash-report-36-Final.pdf
Janusz Popiel, prezes Stowarzyszenia ALTER EGO
cd. (część 3)
