25 października br. sejmowa Komisja Infrastruktury przystąpi do pierwszego czytania poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy - Prawo o ruchu drogowym [kliknij]. Nowelizacji, której celem ma być rozstrzygnięcie problemów narosłych wokół wojewódzkich ośrodków egzaminowania oraz środowiska egzaminatorów. Ku zaskoczeniu grupa posłów zaproponowała rozwiązanie polegające na przekazanie tych problemów do decyzji samorządów wojewódzkich [kliknij]. Dziś kolejna opinia - Stanowisko Zarządu Związku Województw RP uchwalone 14 października br. Kolejna negatywna.
* * *
S t a n o w i s k o
Zarządu Związku Województw RP
z dnia 14 października 2022 r.
w sprawie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy - Prawo o ruchu drogowym
oraz ustawy o kierujących pojazdami (druk nr 2667)
Odnosząc się do pisma Zastępcy Kancelarii Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 04 października 2022 r. w przedmiocie wydania opinii do przedłożonego poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy - Prawo o ruchu drogowym oraz ustawy o kierujących pojazdami (druk nr 2667) - Zarząd Związku Województw RP negatywnie opiniuje propozycje zmian przedstawione w powyższym projekcie ustawy z następujących powodów.
Problem trudnej sytuacji finansowej wojewódzkich ośrodków ruchu drogowego (zwanych dalej również jako WORD-ów) był wielokrotnie poruszany przez Związek Województw RP zarówno w stanowiskach Zarządu Związku jak i stanowiskach Konwentu Marszałków Województw RP. Tematyka ta była wielokrotnie przedstawiana na forum Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego, a mimo to problem ten nie został w żaden sposób rozwiązany. Problemu tego też nie rozwiązuje przedłożony poselski projekt ustawy dokonując w zasadzie przerzucenia odpowiedzialności na samorządy województw za stan finansowy WORD-ów wynikający głównie z braku od prawie 10 lat waloryzacji opłat za państwowe egzaminy na prawa jazdy.
Zamiast zwiększenia przychodów własnych wojewódzkich ośrodków ruchu drogowego, które są nieadekwatne do obecnych kosztów funkcjonowania ośrodków, w projekcie proponuje się przepisy obciążające budżety samorządów województw. Projekt zakłada wprowadzenie dodatkowych zadań po stronie samorządów województw w postaci dofinansowywania działalności ośrodków ruchu drogowego bez zapewnienia w budżetach województw dochodów na ich pokrycie. Mimo, iż obowiązek zapewnienia odpowiednich dochodów na realizację zadań wynika wprost z art. 167 ust. 1 i ust. 4 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 r. gdzie jednostkom samorządu terytorialnego powinno zapewnić się udział w dochodach publicznych odpowiednio do przypadających im zadań, a zmiany w zakresie zadań i kompetencji jednostek samorządu terytorialnego powinny następować wraz z odpowiednimi zmianami w podziale dochodów publicznych, to projekt ustawy nie zapewnia źródeł finansowania dodatkowych zadań przypisywanych samorządom województw. Również samo uzasadnienie powyższego projektu ustawy nie spełnia art. 34 ust. 2 pkt Regulaminu Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej zgodnie z którym uzasadnienie powinno „wskazywać źródła finansowania, jeżeli projekt ustawy pociąga za sobą obciążenie budżetu państwa lub budżetów jednostek samorządu terytorialnego”. Podkreślić należy także, iż Konwent Marszałków Województw RP pod Przewodnictwem Województwa Lubelskiego w przyjętym jednogłośnie stanowisku nr 1/2022 z dnia 18 sierpnia 2022 r. negatywnie ocenił dyskutowaną w ramach Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego propozycję wprowadzenia rozwiązań prawnych dotyczących możliwości dofinansowywania przez Zarządy Województw funkcjonowania Wojewódzkich Ośrodków Ruchu Drogowego wskazując m.in., iż „Dodatkowo, dofinansowywanie działalności ośrodków będzie z uszczerbkiem dla innych zadań istotnie przyporządkowanych Samorządowi Województwa.”
Także budzi zastrzeżenia zawarta w projekcie ustawy propozycja określenia wysokości opłat za przeprowadzenie egzaminu państwowego na prawa jazdy w drodze uchwał sejmików województw w sytuacji jednoczesnego wprowadzenia ograniczeń w postaci pozostawienia bez zmian wysokości maksymalnych ustawowych stawek za przeprowadzenie egzaminu na prawa jazdy nie zmienianych od 2013 roku. Tym samym sejmiki mogłyby określać opłaty za egzaminy wyłącznie na poziomie nie wyższym niż ustalone ustawowo prawie 10 lat temu stawki maksymalne, które są nieadekwatne do obecnej sytuacji gospodarczej.
Również odnośnie zawartej w projekcie propozycji określania wysokości stawek wynagradzania egzaminatorów w drodze uchwały sejmiku województwa to należy wskazać, iż wynagrodzenia te powinny być jednolite a co za tym określane dla całego kraju w drodze aktu prawnego na poziomie centralnym. Mając na uwadze, iż charakter pracy wykonywanej przez egzaminatorów w całym kraju jest jednakowy oraz jej poziom we wszystkich ośrodkach egzaminowania powinien być najwyższy i o tym samym standardzie to wprowadzenie różnicowania wysokości wynagrodzenia egzaminatorów w zależności do miejsca pracy może doprowadzić do pogłębienia już istniejącego kryzysu wśród egzaminatorów i eskalacji niezadowolenia z wysokości wynagrodzeń.
Olgierd Geblewicz
Prezes Zarządu Związku Województw RP
